Değerler Eğitimi Dergisi olarak Dergipark sistemine geçmiş bulunmaktayız.
Yeni makale başvurularının https://dergipark.org.tr/tr/pub/ded adresi üzerinden yapılması gerekmektedir.
Değerler Eğitimi Dergisi

SAYI 37

CİLT  17

Haziran 2019

MAKALE  2

"Alman İslamı" ve "İslam'ın Yerlileştirilmesi" Kavramları Odağında Alman Dilinde İslam Din Kültürü/Bilgisi Ders Kitaplarının İçerik Analizi

Yazar: Semra ÇİNEMRE

Almanya'da anayasaya uygun, düzenli bir İslam din dersi yolunda önemli gelişmeler kaydedilmektedir. Fakat bu gelişim sürecinde, devlet denetiminde verilen ders modelleri ile İslam'ın Batı bağlamında yeni bir şekilde yorumlanması, Alman şekilli, liberal bir İslam anlayışının oluşturulması, bu anlamda "İslam'ın yerlileştirilmesi" ve neticede "Alman İslamı" oluşturulması gibi tartışmalar söz konusudur. Bu çalışmada, bahsi geçen iddiaları ders kitapları örnekleminde analiz etmek amaçlanmıştır. Bu amaçla Almanya'da çoğunlukla İslam bilgisi/kültürü ders modelinde, 5-8. sınıf düzeyinde okutulmakta olan iki farklı ders kitap serisi (Saphir ve Ein Blick in den Islam) örneklem olarak seçilmiş ve içerik analizi tekniğiyle incelenmiştir. Söz konusu tartışmaların kitaplara yansıma durumunu tespit etmek amacıyla analiz kategorileri geniş tutulmuş ve "İslam dininin tasviri" ile "hassas dinî kavram ve konuların sunumu" şeklinde iki analiz kategorisi belirlenmiştir. Böylece kitaplarda nasıl bir İslam anlayışının ortaya konduğu tespit edilmiş ve bu çerçevede Alman İslamı ve İslam'ın yerlileştirilmesinden bahsetmenin imkânı tartışılmıştır. Çalışmanın sonunda, ders kitaplarında İslam'ın nasıl takdim edildiği çeşitli alt kategorilerle ortaya konmuştur. Bu bağlamda Saphir ders kitaplarında İslam'ın barış dini olduğu yönündeki vurguların dikkat çektiği, Ein Blick in den Islam ders kitaplarında ise tek bir vurgunun temayüz etmediği görülmüştür. Fakat elde edilen bulgulardan hareketle ders kitaplarında Alman İslamının inşa edildiği şeklinde net bir sonuca ulaşmak zordur. Hassas dinî kavram ve konuların sunumu kategorisine ilişkin olarak da her iki yayında da cihat ve kısas gibi İslam dininin bazı meselelerinden kaçınıldığı tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra Saphir ders kitaplarında benimsenen ayet tercüme usulü ile anayasa ve demokrasi değerleriyle önemli ölçüde örtüşen bir İslam anlayışının takdim edildiği görülmüştür. Saphir ders kitaplarında Kur'an'ın ve İslam'ın yerlileştirilmesine işaret eden bu içeriğe karşılık Ein Blick in den Islam ders kitaplarında bu kapsamda bir içerik tespit edilmemiştir

Anahtar Kelimeler: Almanya'da İslam din dersleri, Almanya'da İslam bilgisi/ kültürü ders kitapları, Alman İslamı, Almanya'da İslam.
Cilt 17, No 37, 35 - 75, Haziran 2019
Son Sayı

© 2014  Web sitenin tüm hakları Değerler Eğitimi Merkezi'ne aittir.